Nhựa được làm từ gì?
Nhựa là vật liệu tổng hợp được tạo ra chủ yếu từ hợp chất hữu cơ có nguồn gốc từ dầu mỏ và khí tự nhiên. Quá trình sản xuất nhựa bắt đầu bằng việc chưng cất dầu thô, sau đó tách thành các thành phần như ethylene, propylene, benzene… Những monome này sẽ trải qua phản ứng polymer hóa để tạo thành các loại nhựa khác nhau như PE, PP, PVC, PET, PS, ABS,…
Tùy vào thành phần hóa học và quy trình chế tạo, mỗi loại nhựa có đặc tính riêng, phù hợp với mục đích sử dụng khác nhau trong đời sống và công nghiệp.
Phần lớn chai nhựa đựng nước hoặc nước ngọt được làm từ nhựa PET (Polyethylene Terephthalate) – loại nhựa nhẹ, trong suốt, có khả năng chịu nhiệt nhẹ và chống thấm khí tốt. Ngoài PET, một số chai tái sử dụng có thể làm từ PP (Polypropylene) hoặc PC (Polycarbonate), được thiết kế dày hơn, bền hơn và có thể dùng nhiều lần.
Lưu ý: PET chỉ nên dùng một lần vì sau thời gian dài tiếp xúc với nhiệt và ánh sáng, nhựa có thể phân hủy, sinh ra các chất không an toàn.
Phân biệt các loại nhựa phổ biến
Để dễ nhận biết và phân loại, các sản phẩm nhựa thường được đánh dấu bằng mã số từ 1 đến 7 nằm trong biểu tượng hình tam giác tái chế. Dưới đây là bảng phân loại cơ bản:
Mã | Tên nhựa | Đặc điểm | Ứng dụng |
---|---|---|---|
1 | PET | Nhẹ, trong, dễ tái chế | Chai nước, hộp thực phẩm |
2 | HDPE | Cứng, bền, kháng hóa chất | Can dầu, bình sữa, ống dẫn |
3 | PVC | Dẻo hoặc cứng, chống cháy | Ống nước, màng bọc, cửa nhựa |
4 | LDPE | Dẻo, mềm, chịu kéo tốt | Túi nilon, màng nhựa |
5 | PP | Bền, chịu nhiệt cao | Hộp đựng thực phẩm, ống tiêm |
6 | PS | Giòn, nhẹ, cách nhiệt | Hộp xốp, khay đựng trứng |
7 | Khác (PC, ABS…) | Tính năng đặc biệt | Bình nước, đĩa CD, linh kiện điện tử |
Các loại nhựa trong công nghiệp
Trong ngành công nghiệp, nhựa không chỉ phục vụ mục đích đóng gói mà còn đảm nhiệm các vai trò kỹ thuật nhờ khả năng chịu nhiệt, cách điện, kháng hóa chất và dễ gia công. Một số loại nhựa công nghiệp điển hình gồm:
-
ABS (Acrylonitrile Butadiene Styrene): dùng trong thiết bị điện tử, vỏ máy tính, máy in.
-
PC (Polycarbonate): cực bền, trong suốt – ứng dụng trong tấm lợp, kính chắn gió, thấu kính.
-
PA (Nylon): chịu ma sát, dùng trong bánh răng, ổ trục.
-
PEEK: nhựa kỹ thuật cao cấp, chịu nhiệt và hóa chất – dùng trong hàng không, y tế.
Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của nhựa trong đời sống – từ bao bì, thiết bị y tế đến vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, lạm dụng và xử lý không đúng cách đang khiến nhựa trở thành mối nguy lớn với môi trường.
Lời khuyên:
-
Chọn sản phẩm có thể tái sử dụng (loại nhựa số 2, 5).
-
Tránh dùng Styrofoam và nhựa số 6 cho thực phẩm nóng.
-
Phân loại rác nhựa đúng cách và tham gia chương trình tái chế.